Het woord 'circulair' zegt eigenlijk al waar het om draait: een cirkel die nooit stopt. Die cirkel of kringloop gaat meestal over het gebruik en hergebruik van grondstoffen. Het idee erachter is dat oud altijd weer nieuw wordt. Een situatie waarin we zo efficiënt omgaan met grondstoffen dat er zo min mogelijk afval ontstaat dat gestort of verbrand moet .
Op dit moment is onze economie grotendeels een lineaire economie waarin we onnodig veel nieuwe spullen maken en kopen. In deze economie heb je steeds opnieuw grondstoffen nodig en is er veel afval. Een volledig circulaire economie of wereld zonder afval is nu nog een ideaal voor de toekomst. Dat komt omdat er nog veel moet gebeuren om alle materialen en grondstoffen herbruikbaar te maken. Kijk wat je kunt doen om zo min mogelijk afval te veroorzaken.
Per persoon produceren we in Nederland ongeveer 490 kilo afval per jaar. Dat kan kilo’s minder als je bedenkt dat er in de circulaire toekomst geen afval is. Minder afval is nog beter voor het milieu dan afval recyclen. Het bespaart grondstoffen, energie en dus het klimaat. Bekijk tips van Milieu Centraal om je afvalberg te verkleinen.
Vergroot afbeelding
Vragen over circulair
In een circulaire economie gaat iedereen extreem efficiënt om met grondstoffen. Daardoor zijn er weinig nieuwe materialen nodig en is er bijna geen afval. De grondstoffen die wél nodig zijn, zijn hernieuwbaar. Circulair draait dus om een rondgaande kringloop van materialen. En daar hoort circulair gedrag bij zoals; zo min mogelijk nieuw kopen, zo lang mogelijk met dingen doen, repareren wat kapot is, producten delen en na gebruik de grondstoffen niet verloren te laten gaan door ze goed weg te gooien.
Je kunt op veel manieren circulaire leven. Zo kun je consuminderen door alleen de spullen te kopen die je echt nodig hebt, spullen (waar dat kan) te delen, lenen of te huren en door te kiezen voor producten die duurzaam geproduceerd zijn. Je kunt de gebruiksduur van producten verlengen door producten tweedehands te (ver)kopen, te repareren of op te knappen en je kunt het verlies van grondstoffen voorkomen door de producten goed weg te gooien of een tweede leven te geven.
Circulair is duurzaam omdat er minder spullen en goederen en dus minder energie en grondstoffen nodig zijn. Voor Nederland betekent een circulaire economie dat de uitstoot van broeikasgassen daalt, milieuvervuiling afneemt, en het beter is voor de biodiversiteit. Ook maakt het Nederland minder afhankelijk van grondstoffen uit andere landen.
De Nederlandse overheid wil dat de economie uiterlijk in 2050 volledig circulair is. Voordat het zover is, moet er nog veel werk worden verzet: het planbureau voor de leefomgeving (PBL) stelde in 2023 dat de transitie naar een circulaire economie zich op dit moment nog in de beginfase bevindt en dat het gebruik van grondstoffen nog niet structureel afneemt. Zelf kun je diverse dingen doen om meer circulair te worden, bijvoorbeeld met deze kleine switches in het dagelijks leven.
Duurzaamheid betekent dat er blije mensen en dieren op een gezonde aarde kunnen leven, nu en in de toekomst. De circulaire economie draagt bij aan dit doel. In een circulaire economie belasten we de aarde minder.. Een circulaire economie gaat klimaatverandering tegen, draagt bij aan een schoner milieu, voorkomt verlies van biodiversiteit en zorgt dat grondstoffen beschikbaar blijven. Circulair leven is dus een manier om duurzaam te leven.
Wat kun je circulair doen?
Repareren
Als je iets opknapt voorkom je een nieuwe aankoop. Vind inspiratie en tips voor apparaten en spullen.
Spullen delen
Delen is het nieuwe hebben. Vind handige deelinitiatievenom vaker te delen, lenen, ruilen en huren.
Tweedehands
Heb je iets nieuws nodig? Vind tips om van tweedehands je eerste keus te maken.
Kleding
Kleding heeft flinke impact op het milieu. Met deze tips voor duurzamere kleren koop je minder nieuw.
Klussen en verbouwen
Bij het klussen en verbouwen helpen deze circulaire tips om je milieuschade te beperken.
Telefoon, laptop en tablet
Nieuw apparaat, update of refurbished? Ga duurzaam om met je desktop, laptop en tablet.
Klimmen op de R-ladder
Er zijn verschillende manieren om grondstoffen zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Die manieren vallen binnen drie categorieën: minder gebruiken, langer gebruiken en hergebruiken.
- Minder gebruiken betekent: afzien van het gebruik van producten die je niet nodig hebt, lenen of huren van producten die je niet altijd nodig hebt en, wanneer dat niet mogelijk is, kiezen voor de minst belastende variant.
- Langer gebruiken betekent: spullen onderhouden, repareren of opknappen, spullen tweedehands (ver)kopen of er gewoon zuinig op zijn: alles om te zorgen dat de levensduur zo lang mogelijk is.
- Hergebruiken betekent: spullen zo afdanken dat de materialen niet verloren gaan, maar opnieuw als grondstof kunnen worden ingezet. Op die manier sluiten we de kringloop en zijn er minder nieuwe grondstoffen nodig.
Experts op het gebied van circulariteit gebruiken de R-ladder om de mogelijkheden op een rij te zetten. De naam R-ladder komt van de eerste letter van de Engelse begrippen die horen bij een circulair systeem. Hieronder lees je wat de R’s op de ladder betekenen. Wat bovenaan op de ladder staat is de beste keuze voor het milieu omdat je zo de meeste grondstoffen bespaart.
Refuse is iets weigeren. Heb je het echt nodig of kun je ook zonder? Dit is meestal de beste keuze, want door het niet te kopen, bespaar je grondstoffen. Denk bijvoorbeeld aan een nieuwe keuken of badkamer. Vaak kan de oude nog jaren mee en is het besluit om geen nieuwe te nemen de beste keuze.
Rethink is iets anders oplossen. Is er een andere manier mogelijk waardoor je een product veel intensiever gebruikt? Bijvoorbeeld door gereedschap of een auto te delen. Dat kan met je buren, vrienden, familie of via deelplatforms.
Reduce is iets gebruiken op dezelfde manier met minder grondstoffen. Bijvoorbeeld door dubbelzijdig te printen in plaats van enkelzijdig. Dan is er de helft minder papier nodig voor hetzelfde doel. Of producten die zuinig omgaan met energie.
Reuse is iets hergebruiken. Dat kan door te kiezen voor spullen die je vaker of steeds opnieuw gebruikt. Bijvoorbeeld een meeneembeker in plaats van wegwerp. Denk ook aan materialen die je opnieuw gebruikt, zoals bouwmaterialen of vintage kleding.
Repair is iets repareren. Kijk of je het nog kunt (laten) maken zodat je geen nieuwe hoeft te kopen. Bijvoorbeeld door een onderdeel van je laptop te vervangen of te repareren als deze het niet meer doet. Bekijk tips om spullen te repareren.
Iets opknappen of vernieuwen (renoveren). Bijvoorbeeld door je oude meubels te pimpen tot een nieuw vintage meubel. Je kunt ook denken aan apparaten zoals een refurbished telefoon.
Remanufacture is iets herfabriceren. Probeer van onderdelen van een oud product weer een nieuw product te maken. Bijvoorbeeld een fiets in elkaar zetten van oude fietsonderdelen.
Repurpose is iets een nieuwe functie of toepassing geven. Kijk of je een product of onderdelen nog voor iets anders kunt gebruiken. Bijvoorbeeld door van een oude deur een tafel te maken.
Recycle is de grondstoffen opnieuw gebruiken. Dat kan door uit goed gescheiden afval weer waardevolle grondstoffen opnieuw te gebruiken. Bijvoorbeeld door bouw- en sloopafval op de juiste manier in te leveren ten behoeve van recycling.
Recover is iets terugwinnen uit afval. Bijvoorbeeld energieterugwinning uit afval dat niet geschikt is voor recycling. Het verbranden levert dan nog energie op.
Maak de switch
Kies jij ook voor kleine switches in je dagelijks leven? Zo ben je stap voor stap duurzamer bezig. Dus koop refurbished of tweedehands, leen spullen bij je buren en drink koffie to go uit je eigen meeneembeker. Maak de switch!
/
Vergroot afbeelding
Circulaire keuzes
Bekijk dit onderzoek Bekijk het rapport over de impact van circulaire keuzes op het klimaat Onderzoek: Lang leve je spullen
