Pregabaline: de daklozendrug waarvan het gebruik fors toeneemt (2024)

Eén euro per pilletje, dat is wat je betaalt op straat voor Pregabaline. Het anti-epilepsiemiddel wordt ook gebruikt in de behandeling tegen zenuwpijnen. Op straat wordt het vooral verkocht in combinatie met andere drugs, zoals alcohol. Sommige mensen nemen er erg grote hoeveelheden van in. Volgens gebruikers zorgt het voor een euforisch roeseffect dat de slechte omstandigheden van het leven op straat doet vergeten.

Deafgelopen jaren zat de verkoop al ruim over de 20 miljoen gemiddelde dosissen per dag. Het gebruik nam zelfs elk jaar met zowat een derde toe. En ook het aantal gebruikers stijgt aanzienlijk.

Volgens toxicoloog Jan Tytgat is dat enerzijds omdat artsen bewust op zoek gaan naar alternatieven voor andere medicatie, zoals opioïden, die nog meer nadelen hebben. "Maar dat kan zeker niet de enige verklaring zijn, dus moeten we de oorzaak gaan zoeken in het illegaal gebruik." Het gaat dan specifiek om gebruik als roesmiddel, terwijl het medicijn daar niet voor is bedoeld.

Dat het niet alleen in ons land een probleem is, bewijzen de cijfers van het Franse geneesmiddelenagentschap. In 2019 werden er bij onze zuiderburen 234 meldingen van misbruik genoteerd. In 2016 waren dat nog maar 18 meldingen. In ons land zitten we aan 15 meldingen op vijf jaar tijd, "maar dat is weinig en niet representatief voor de omvang van het probleem", zegt het federaal geneesmiddelenagentschap (fa*gG). "Misbruik wordt nooit door de patiënt gemeld, enkel door de apotheker of arts en pas als zij zich bewust zijn van een probleem." Er is vrijwel zeker veel meer misbruik dan er wordt gemeld.

Dat misbruik is dan vooral door veelvoudige gebruikers. Grote hoeveelheden veroorzaken minder remmingen bij de gebruiker, wat kan leiden tot agressief gedrag. Artsen beweren dat het medicijn niet verslavend is, al zorgt de afwezigheid van het euforische effect na gebruik wél voor een afhankelijkheid en nood om het opnieuw te gebruiken. Bij mensen die het medicijn als drug nemen, kan er zo dus wel degelijk een verslaving ontstaan.

Al in 2021 publiceerde Transit vzw een rapport met RIZIV-cijfers rond de pregabalineproblematiek in onze hoofdstad. Daaruit blijkt een duidelijke stijging in misbruik van het medicijn. Vooral de overconsumptie neemt sterk toe. "In 2020 was er een stijging van 25 procent in het aantal gebruikers die meer dan 600 milligram per dag innamen", zegt Bruno Valkeneers van Transit vzw. Gebruikers nemen de pregabaline vooral om om te kunnen met de moeilijkheden van het straatleven.

Gebruikers in Brussel kregen in 2020 drie keer zoveel pregabalinevoorschriften als een normale gebruiker

De maximaal aanbevolen dosis is 600 milligram per dag. "Volgens cijfers die we van het Riziv kregen, namen overgebruikers in 2020 gemiddeld meer dan 1.000 milligram per dag." Ook in het aantal voorschriften merkte de vzw een opmerkelijk verschil. "Gebruikers in Brussel kregen in 2020 drie keer zoveel pregabalinevoorschriften als een normale gebruiker", gaat Valkeneers verder. Het blijkt dus vrij makkelijk om bij meerdere artsen voorschriften te krijgen.

Sinds eind vorig jaar lijkt de stijging lichtjes af te vlakken. Dat doet vermoeden dat er strenger opgetreden wordt. Door de wetgever wordt Pregabaline wel niet gezien als een verboden middel. Het is en blijft hoofdzakelijk een medicijn dat mensen met zenuwpijnen kan helpen, en dus niet illegaal.

"Lyrica wordt op een legale manier voorgeschreven en verkregen, maar er bestaat een soort parallelle handel waarbij de pillen per stuk doorverkocht worden aan mensen die geen voorschrift hebben", vertelt Christopher De Mesmaeker van de politiezone Brussel Hoofdstad-Elsene. Zo zouden mensen een deel van hun doosje zelf gebruiken en een deel doorverkopen aan wie daar naar vraagt. "Sinds begin dit jaar hebben we hier al vier processen-verbaal voor opgesteld, in onze zone alleen al."